RÁC THẢI TỪ LINH KIỆN ĐIỆN TỬ (E- WASETE)

Các thiết bị điện tử như ti vi, máy tính, điện thoại... ngày càng đóng vai trò không thế thiếu trong cuộc sống hiện đại. Nhưng sau một thời gian hữu ích, các thiết bị này bị bỏ đi, trở thành rác thải. Ngày nay, rác thải từ linh kiện điện tử (e-waste) đang được coi là một thảm họa mới đối với nhân loại.

Theo dữ liệu thu thập được từ các cơ quan trực thuộc Liên Hợp Quốc và các tổ chức chính phủ và phi chính phủ trên toàn thế giới, lượng rác thải từ linh kiện điện tử trên quy mô toàn cầu đang không ngừng tăng lên trong những năm gần đây.

Chất thải từ linh kiện điện tử có chứa các kim loại nặng có thể phát tán trong quá trình xử lý tái chế không phù hợp, dẫn đến làm tổn hại đến con người, động vật, thực vật hoặc các thành phần của môi trường khác (Luo và cộng sự., 2011; Tsydenova và Bengtsson., 2011; Xue và cộng sự., 2012; Xu và cộng sự., 2014). Các quốc gia bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi việc tái chế chất thải điện tử là Trung Quốc (Giuyu và Taizhou), Ấn Độ (Bengaluru và Delhi) và một số nước châu Phi (Lagos ở Nigeria, Accra tại Ghana), những nơi chất thải điện tử đã được tái chế hoặc xử lý với ít hoặc không có quy định, sử dụng công nghệ tiên tiến (Widmer và cộng sự., 2015; Ramesh và cộng sự., 2007;.. Leung và cộng sự, 2008; Chen và cộng sự, 2011; Zhang và cộng sự, 2012). Con người có thể trở thành nạn nhân của kim loại nặng trong không khí, đất, nước, bụi, và các nguồn thực phẩm thông qua một số tuyến đường bao gồm đường tiêu hóa, hô hấp, sự hấp thụ qua da từ các quá trình đốt cháy, thải của các cơ sở sản xuất (Kampa và Castanas, 2008; Robinsion, 2009). Kim loại nặng không thể giảm thiểu ở sản phẩm cuối cùng ít độc hại hơn, mà là khác nhau từ các chất ô nhiễm hữu cơ có khả năng phân hủy sinh học. Mặc dù các kim loại nặng có các nguyên tố vi lượng rất cần thiết để duy trì sự trao đổi chất diễn ra bình thường ở một mức độ nhỏ, nhưng đa số các kim loại nặng có tác động tiêu cực với sức khỏe con người khi nồng độ của chúng vượt quá ngưỡng chịu đựng cho việc tích lũy sinh học của các thành phần chất thải từ linh kiện điện tử và các sản phẩm phụ trong các sinh vật sống theo thời gian (Jarup, 2013).

Khoảng 60 nguyên tố hóa học có thể được tìm thấy trong chất thải điện tử, trong đó có chì, cadmium, crom, manggan, niken, thủy ngân, đồng, asen, kẽm, sắt, nhôm, trong đó có nhiều khả năng được biết đến là độc hại (Grant và cộng sự.,2013; Heacock và cộng sự, 2015).. Những kim loại được sử dụng trong các sản phẩm như bo mạch, chip bán dẫn, ống tia âm cực, lớp phủ, và pin (Chen et al., 2011). Ô nhiễm kim loại nặng chất thải điện tử có nguồn gốc chủ yếu từ một số hoạt động tái chế chất thải điện tử bao gồm rang, đốt cháy, rửa trôi axit, băm nhỏ không thích hợp và tháo gỡ (Xu et al., 2015). Hoạt động tái chế chất thải từ linh kiện điện tử chính thức độc hại gây ô nhiễm môi trường ở địa phương mà đặt ra một mối đe dọa cho sức khỏe con người của người dân địa phương, đặc biệt là ở trẻ em. Kim loại nặng gây ảnh hưởng đến một số hệ thống đa dạng và các cơ quan, kết quả là cả hai hiệu ứng cấp tính và mãn tính đối với sức khỏe của trẻ em, từ kích thích đường hô hấp trên nhỏ để hô hấp mãn tính, tim mạch, thần kinh, tiết niệu và bệnh sinh sản, cũng như các tình tiết tăng nặng của các triệu chứng tồn tại trước và bệnh tật.

Theo Cơ quan môi trường châu Âu (EEA), lượng rác điện tử thải ra trên thế giới là khoảng 40 triệu tấn/năm và loại rác thải này tăng nhanh gấp 3 lần so với các loại rác khác. Một trong những lý do là lượng tiêu thụ loại sản phẩm này liên tục gia tăng, đặc biệt là ở các nước đông dân và đang phát triển nhanh như Trung Quốc và Ấn Độ.

Theo Tổ chức Hòa bình Xanh, năm 2008, số lượng người sử dụng điện thoại di động (ĐTDĐ) trên thế giới đạt 2 tỷ, trong đó chỉ riêng ở Trung Quốc, số máy ĐTDĐ mới bán ra đã lên đến 150 triệu chiếc. Số các loại sản phẩm điện tử khác như máy vi tính, ti vi, máy chơi điện tử... bán ra cũng tăng từ10%  -400% mỗi năm. Đến năm 2010, trong tổng số 710 triệu máy tính mới sản xuất trên thế giới, 178 triệu là ở Trung Quốc và 80 triệu ở Ấn Độ. Ngoài ra, do công nghệ thay đổi liên tục, vòng  đời của các thiết bị điện tử sẽ ngắn hơn, vì thế, rác thải từ linh kiện điện tử sẽ nhiều hơn. Vấn đề rác thải từ linh kiện điện tử hiện đã  đến mức báo động vì lượng rác  quá lớn đang thải ra mỗi ngày trên thế giới. Người ta ước tính rằng chất thải điện tử của toàn cầu là 41,8 triệu tấn vào năm 2014 và có thể tăng lên 65,4 triệu tấn vào năm 2017 (Breivik và cộng sự.,2014; Heacock và cộng sự., 2015). Vấn đề rác thải từ linh kiện điện tử hiện đã  đến mức báo động vì lượng rác  quá lớn đang thải ra mỗi ngày trên thế giới. Theo Silicon Valley Toxics Coalition (SVTC), một tổ chức bảo vệ môi trường có trụ sở ở San Jose (Caliíornia, Mỹ), mỗi năm có khoảng từ 20 -50 triệu tấn rác thải từ linh kiện điện tử được thải ra, trong đó có khoảng 130 triệu chiếc ĐTDĐ; 20  -24 triệu ti vi và máy tính chưa được xử lý, vẫn đang được lưu giữ tại nhà ở và văn phòng.

Chỉ riêng ở Mỹ, đã có khoảng 500 triệu máy tính cũ, trong đó chỉ khoảng 10% máy tính cũ được tái chế. Tỷ lệ tái chế máy tính trên thế giới không vượt quá 9%. Ởchâu Âu, hiện vẫn còn hơn 6 triệu tấn rác thải từ linh kiện điện tử chưa được tái chế. Tại Mỹ Latinh, theo số liệu của Viện Sinh thái quốc gia Mexico, 80% rác điện tử được bỏ ở các bãi rác hoặc gom tại nhà ở, cơ quan, xí nghiệp; 15% được thu gom theo chương trình tái chế; 20% được tái sử dụng và chỉ có 1% được cấp chứng chỉ về xử lý ô nhiễm môi trường.

Các công ty sản xuất cũng chưa tích cực tái chế các sản phẩm điện tử cũ hỏng do hãng sản xuất ra. Chẳng hạn, Nokia chỉ tái chế không nhiều hơn 2% số ĐTDĐ đã bán ra thị trường -đây là một kỷ lục đáng phê phán đối với một nhà sản xuất điện thoại hàng đầu thế giới như Nokia.

Các quốc gia có ngành công nghiệp điện tử phát triển nhất thế giói như EU, Mỹ, Nhật, Hàn Quốc, Ôxtrâylia là các quốc gia thải nhiều rác điện tử nhất. Nhưng thay vì tái chế tại chỗ, các nước này lại chọn cách nhanh gọn hơn: xuất khẩu ra nước ngoài. Phần lớn loại rác thải từ linh kiện điện tử được xuất khẩu sang những quốc gia đang phát triển dưới dạng đồ cũ để bán lại hoặc tái chế.

Các phương pháp tái chế thô sơ là điểm chung của hoạt động tái chế tại Guiyu-Trung Quốc, Karachi-Pakistan và New Delhi-Ấn Độ. Tại Karachi và New Delhi, thậm chí bản mạch điện tử còn được đốt ngay trong khu vực nhà dân hoặc các nhà xưởng tạm bợ. Các bản mạch điện tử sau khi thiêu đốt và làm nguội được kim loại dưới dạng thỏi, các thỏi này được ngâm trong axit để thu hồi các kim loại quý như vàng bạc, các sản phẩm phụ ít được quan tâm hơn là đồng, thiếc…Trong quá trình tái chế các chất độc hại tới từ CTĐT sẽ thâm nhập vào cơ thể con người thông qua nhiều con đường bao gồm đường tiêu hóa, đường hô hấp thậm chí là qua da.

Theo Tổ chức Hòa bình Xanh, từ 50% -80% rác thải từ linh kiện điện tử ở Mỹ được xuất khẩu sang Trung Quốc, Ấn Độ và các quốc gia đang phát triển khác, trong đó có Việt Nam.

XEM TIN TIẾP THEO

Liên hệ tư vấn:

CÔNG TY CP TV ĐẦU TƯ VÀ THIẾT KẾ XÂY DỰNG MINH PHƯƠNG Địa chỉ: Số 28 B Mai Thị Lựu, Phường Đa Kao, Q 1, TPHCM Chi nhánh: 2.14 Chung cư B1,số 2 Trường Sa, P 17, Q Bình Thạnh, TPHCM ĐT: (028) 35146426 - (028) 22142126  – Fax: (028) 39118579 - Hotline 090 3649782 Website: www.khoanngam.com;  www.lapduan.com; www.minhphuongcorp.net; Email: nguyenthanhmp156@gmail.com ; thanhnv93@yahoo.com.vn